Günümüzün en büyük ve çığ gibi büyüyen problemlerinden biri olan “sosyal fobi nedir” konusunda sizleri aydınlatmaya çalışacağız. Ayrıca sosyal fobi denildiğinde karşımıza çıkan “sosyal fobi nasıl aşılır?”, “sosyal anksiyete bozukluğu tedavisi”, “sosyal fobi nasıl yenilir” “sosyal fobi tedavisi”, “sosyal fobi testi” “sosyal fobi ilaçları” “sosyal fobi forum” gibi sorulara da yanıt bulacağız. Öncelikle nedir sorusunun cevabını verelim.

Sosyal Fobi Nedir?

Sosyal fobisi olan biri diğer insanlarla sinirlidir. Her şeyden önce, o başkalarının kendisi hakkında ne düşüneceğinden korkar. aha çok erken yaşlarda, çocukluktan başlayan çekingenliğin olduğu, davranışlarda bir takım tutukluğun olduğu ve eşlik ettiği. Ergenlik dönemine ise karşı cinsle ilişki kurarken daha çok ilişki kurakta zorluk yakınlaşmakta zorluklarla kendini gösterir. Daha ilerleyen yaşlarda ise, topluluk karşısında konuşamama, başkalarıyla ilişki kuramamak, üstleriyle ya da kendini değerlendirebilecek biriyle konuşmakta zorlanma, tutukluğun ve çekingenliğin buna eşlik ettiği bir durumdur.

Utanmaktan utanırlar

Sosyal fobi sahibi kişilerde, utancının ortaya çıkmasından korkması, titremenin terlemenin ve kızarmanın da fiziksel olarak bu duruma eşlik etmesi görülebilir durumlardan biridir. Utanmaktan utanma gibi utancının ortaya çıkmasından kaygılanıp utanmak gibi kısır bir döngüye dönüşür.

Mükemmele ulaşmak ve mükemmel olmak isterler

Bu kişilerde mükemmeli yapmak mükemmel olma kaygısı çok ön plandadır. Mükemmeli yapacağım derken, mükemmeli yapmak çok kolay olmayabilir. Bu kişilerin ben idealindeki, kendi kafasındaki ideali yaratması zor oldukça, bunu başaramayacağım der, başaramadığını gördükçe de daha da kötüye gider işler. Daha sonrasında da bu olumsuzluklara fiziksel belirtiler de eşlik eder.

Kaçınır, çekinir ve yalnızlaşırlar

Hal böyle olunca kişi şöyle düşünür; ” Bu iş olumsuz olacağına ben en iyisi kaçınayım” der ve kaçınmaya başlar ve kaçınma davranışı eşlik eder. Fobi sahibi kişi kaçınıp geri çekildikçe yalnızlaşır.

Sosyal Fobi ve Depresyon

Sonrasında buna depresyon eşlik etmeye başlar. Depresyonla birlikte çökkünlük, enerji azlığı ve iştah bozukluğu ortaya çıkar. Bazı kişiler bununla birlikte bu durumu azaltan, alkol, uyuşturucu gibi psikoaktif maddelere yönelirler. Bu kişiler sosyal fobiye sahipken bir de hayatına uyuşturucu ve alkol da dahil etmiş olurlar. Tüm bu belirtileri göz önünde tuttuğumuzda sosyal fobi; kişinin hayatını altüst eden,  başarısını azaltan geri durmasını sağlayan, kaçınmasına neden olan ve hayattan kaçınmasına neden olan klinik bir tablodur. bu arada sosyal fobiklerin %66 kadarında depresyon görülmektedir.

Çocuk ve Bebeklerde Sosyal Fobi Belirtileri

Çocuklarda ve bebeklere sosyal fobi belirtileri nelerdir sorusunun cevabı önemlidir. Çünkü sosyal fobi daha çok erken yaşlarda ortaya çıkar. Yukarıda belirttiğimiz belirtiler daha çok klinik belirtileriydi. Ama her klinik görünüm normalden, olması gerekenden yola çıkar ve onun aşırılığıyla görünür. Bu tür şeyleri hastalık gibi görmek de sanki diğer insanlarda hiçbir şey yok sadece sizde bir hastalık var şeklinde görülebilir fakat işin aslı öyle değil tabi. Başka şeyler söz konusudur; insanın insan olmasıyla ilgili bir sorundur. Buradaki şeylerin aşırılığa kaçmasıyla ilgili.

Sosyal fobi kimlerde görülür?

• Aileyle ilgili ciddi bağları var
• Genetik olduğu yolunda ciddi kanıtlar var
• Çok kaygılı, topluma karşı, dışarıya karşı sosyal hayata karşı güvensiz bir ebeveyn
• Çok cezalandırıcı.
• Kendi yapamadıklarını çocuklardan bekleyen bir anne baba.
• Ya hep ya hiç diyen bir ebeveyn
• Ya doğru dürüst yapın ya da hiç yapmayın diyen bir anne-baba
• Saldırgan cezalandırıcı bir anne-baba

Yukarıda yazdıklarımız sosyal anksiyete sahibi bir çocuğun yetişmesine sebep olabilir. Anne çocuk baba ilişkisindeki psikodinamik nedenlerle geriye giden, bebeklik dönemine dayanan nedenlerle ortaya çıkabilir. Aynı zamanda genetik nedenlerle de olabilmektedir. Bunların hepsi bu durumun bir yanını temsil ediyor ve hepsi bir açıdan doğru.

Sosyal fobi nasıl anlaşılır?

Sosyal fobi belirtileri kısaca şöyle sıralayabiliriz: Topluluk karşısında konuşamama, sahne ya da benzeri alanlara karşı çekingenlik, karşı cinsle olan ilişkilerden kaçınmak, ikili ilişkilerden çekingenlik ve utanma duygusu, mükemmel olma kaygısı ve başarısızlık karşısında geri çekilme hali, depresyon ve çöküntü, enerji azlığı ve iştah bozukluğu. Tüm bu ruhsal belirtilerin yanında terleme, titreme ve kızarma halini de fiziksel belirtilerin arasında sayabiliriz.

Sosyal fobi tedavisi nasıl yapılır?

Sosyal fobi hem ruhsal hem de fiziksel bir takım belirtilere sebep olduğu için, diğer psikiyatrik prensiplere göre hareket edilir. Ağır durumlarda ilaçlı tedavi önerilir fakat ilaçlar tek başına yeterli değildir. Kullanılan ilaçlarla birlikte bazı terapi yöntemlerini de devreye sokmak son derece önemlidir. Keza ilaç ve terapi yöntemlerini birlikte uyguladığımızda bu sorundan %90 ve üzeri oranlarda başarı ihtimali vardır. Sosyal fobik kişilerin yanlış bildiği önemi bir bilgiyi buradan altını çizerek açıklamak gerekli. Birçok insan yaşadığı rahatsızlığın kalıcı ve artık tedavi edilemez olduğunu düşünerek doktora bile gitme gereği uymamaktadır. Bu çok yanlış bir tutumdur. SOSYAL FOBİ TAMAMEN TEDAVİ EDİLEBİLEN BİR BOZUKLUKTUR. Keza tedavinin zamanında başlamamasıyla birçok kişide depresyon ve alkollü madde bağımlılığı gelişmekte. Bu hayatlarını daha da zorlaştıran bir durumdur. Hatta bu durum sosyal fobiyle karşılaştırıldığında daha kötü olduğunu söylemek mümkündür. Sosyal fobiklerin %19 kadarının alkol bağımlısı olduğu görülmüştür. Bunun sebebi ise alkol alıp rahatladıklarında çevreleriyle daha rahat iletişime geçtiklerini görmemeleri. Tabi bu durumda, bir süre sonra alkol bağımlılığı da kaçınılmaz oluyor.

Sosyal fobi terapisi

Sosyal fobi tedavisinde terapiler önemli bir yer tutar. İlaç ve terapi aynı anda uygulanmalıdır. Terapi uygulamalarında sebeplere yönelik terapiler sorunun çözümünde en önemli adımdır. Bu konuda travmaları ele alan, travmaları tespit eden, keşfeden, travmaların beyinde işlenmesini sağlayan EMDR terapisi en etkili terapi yöntemlerinden biridir. Bu terapiyle çok kısa sürede,yıllarca tedavi olamayan kişilerin kolay bir şekilde tedavi edilebilir olduğunu söylemek mümkündür. Tedavi sonrası sosyal hayata katılabildiklerini söyleyebiliriz.

EMDR terapisi nedir nasıl uygulanır? 

EMDR, nedir diye soracak olan ziyaretçilerimize kısa bir açıklama yapalım. Türkçe açılımıyla Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme, güçlü bir psikoterapi yaklaşımıdır. Bugüne kadar her yaştan yaklaşık 2 milyon kişinin farklı tiplerde psikolojik rahatsızlıklarının başarıyla tedavi edilmesini sağlamıştır.

Fizyolojik temelli bir sistemle, her yeni deneyim aracılığı ile kendisine ulaşan bilgiyi işler ve işlevsel hale getirir. Duygu, düşünce, duyum, imge, ses, koku gibi bilgiler işlenip ilişkili anı ağlarına bağlanarak bütünleşir. Böylece o deneyimle ilgili öğrenme gerçekleşir. Edindiğimiz bilgiler gelecekte tepkilerimizi uygun bir şekilde yönlendirmek üzere depolanmış olur.

Bu sistem normal çalıştığında ruh sağlığını ve insan gelişimini öğrenme yoluyla desteklediği için adaptif, uyumlu bir mekanizma olarak kabul edilir.

Sosyal fobi ilaçları

Eğer kişide aşırı anksiyete reaksiyonu söz konusuysa, mesela terleme, dikkat dağılması titreme gibi durumlar gözleniyorsa ve bu durum kişinin hayatını kötü etkiliyorsa ilaç tedavisine başlanması uygun görülür. Tedavinin en önemli ayağı terapidir. Terapide en yaygın yöntemlerden biri ise EMDR’dir.

Tüm bu yazdıklarımızın yanında en çok dikkat edilmesi gereken husus ise erken teşhis ve tedavidir. Lütfen doğru teşhis ve tedavi için bir uzmana görünmekten çekinmeyin.